Madde Özellikleri ve Halleri..

MADDE VE ÖZELLİKLERİ

Kimya, maddenin özelliklerini, iç ve dış yapısını, tanecikleri arası ilişkileri ve değişimleri esnasındaki enerjiyi inceleyen pozitif bir bilimdir.

Madde, uzayda belirli bir yer kaplayan, kütlesi ve eylemsizliği olan her şeydir. Maddenin uzayda kapladığı yere "hacim" bu hacmi dolduran madde miktarına "kütle" denir. Kütlenin birimi kg ve katları, hacim birimi cm3 ve katlarıdır.

Eylemsizlik ise duran bir cismin durmak istemesi, hareketli olan bir cismin de hareket etme eğiliminde olmasıdır. Eylemsizliğin birimi yoktur.

MADDENİN HALLERİ

Maddenin katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç hali vardır. Ancak uzayı göz önüne alırsak, maddenin dördüncü hali olarak tanımlanan plazmadan bahsetmek gerekir. Uzaydaki hemen hemen tüm maddeler plazma halindedir.Maddeler çok yüksek sıcaklıkta katı, sıvı ve gaz halinde bulunamazlar,atomlarına ve iyonlarına ayrışırlar.

Plazma, atom ve moleküllerin bir kısmının iyonlar halinde bulunduğu ve serbest elektronlar içeren bir karışımdır. Alevler, mağma tabakası, yüksek gerilim arasında atlayan kıvılcımlar yıldızlar ve güneş maddenin plazma haline örnek verilebilir.

Genel olarak madde, sıcaklık ve basınca bağlı olarak ya katı ya sıvı yada gaz halinde bulunabilir.İstenildiğinde ortam şartları elverişli hale getirilerek bir halden diğerine dönüştürülebilir.
Katı fazında, tanecikler arasındaki uzaklık ( Ortalama serbest yol ) en küçük, gaz halinde ise en büyüktür. Katı halinde tanecikler birbirine çok yakın olduğundan birbirlerine uyguladıklarıçekim en büyük, gaz fazında ise en küçüktür.

Maddenin katı hali,belirli bir şekle ve hacme sahiptir. Katı maddeyi oluşturan, atom ve moleküller birbirine çok yakındır. Aralarındaki boşluklar çok azdır. Atom ve moleküller arasında

Maddenin sıvı hâli, belirli bir şekle sahip değildir. Sıvılar akışkan olduklarından bulunduklarıkabın şeklini alır. Sıvı hâlde atom veya moleküller katılardan daha düzensiz olup tanecikler arası boşluklar katılardan daha fazladır.

Bir gaz, içine konduğu her kabı doldurmak üzere genişler. Kokusu olan bir gaz bir odaya salıverildiğinde, biraz sonra odanın her kısmında hissedilebilir. Bir odaya damlatılan bir kolonyanın kokusu kısa sürede hissedilirken, bir sigara dumanının yayılması da gözle takip edilebilir. Gazların belirli bir şekil ve hacimleri yoktur. Konuldukları kabı dolduracak şekilde genleşerek kabın şeklini ve hacmini alırlar.

1 Bu bölümün bir kısmı "C.E MORTIMER Modern Üniversite Kimyası" adlı kitaptan alınmıştır.

Gaz molekülleri sürekli olarak hızlı hareket halindedirler. Ayrıca gaz molekülleri gelişigüzel ha*reketleri sırasında kabın çeperlerine de çarparlar ve bu çarpmalar sonucu gaz molekülleri tarafından kabın çeperlerine bir basınç uygulanır…